Wie bang is van de kiezer is geen democraat

Liberaal Groeiplan: Zet de burger op één.

Nooit eerder hoorde ik de burger zo luid roepen voor vrijheid, democratie en transparantie. En wat doet Open VLD? Ze kiepert deze liberale waarden overboord. Tekenend is de manier waarop ze de nieuwe partijvoorzitter kiest. Open VLD grijpt naar de achterkamerpolitiek van de politieke dinosaurussen uit een pré-VLD tijdperk. Hopen ze heimelijk op een comeback? Alsof wij wachten op een Vlaamse Sleepy Joe. “Verkiezingen zijn uit den boze,” roepen de oude krokodillen. De partijtop volgt hen naar hun oertijd. De statuten -die verkiezingen voorschrijven- worden ritueel verbrand. Voor de jongeren is het oppassen of opkrassen. Enkele jongeren vragen via een petitie een partijcongres maar voorzittersverkiezingen eisen durven ze niet, op één na. Wie te luid roept heeft geen toekomst bij Open VLD. Helaas kan ik dat bevestigen.

Zo mist Open VLD opnieuw de afspraak met de geschiedenis. Voor de zoveelste keer in twintig jaar stuurt ze tegen de tijdsgeest. Bovendien breekt ze met haar eigen waarden want wie bang is van zijn kiezers is geen democraat. Het maakt me opstandig want liberalisme is nodig. Mensen willen meer beloning voor hun prestaties. Terecht. Waar is de Open VLD top die voor meritocratie vecht? Mensen klagen over de politieke bemoeienissen. Terecht. Waar is de Open VLD top voor vrije markt en minder politieke postjes en regeltjes? Mensen gruwen van schimmige constructies en beslissingen die boven hun hoofd gebeuren. Terecht. Waar is de Open VLD top die pleit voor transparantie?

Aan signalen van de burger geen gebrek. De historisch lage peiling van 8,3 % werd door Open VLD geslikt maar niet gegeten. Gewoon vergeten. Een paar weken na de peiling gaf de partijvoorzitter zijn ontslag omdat zijn lichtblauwe kritiek op de geplande fiscale hervorming voor de partijtop al “te blauw” is. Ondertussen dobbert Open VLD verder alsof het schip geen nieuwe koers nodig heeft. Individuele Open VLD leden, burgemeesters en parlementsleden roepen in de woestijn.

Een succesvolle nieuwe koers voor Open VLD is nochtans eenvoudig: Zet de burger op één. Zorg dat de situatie van elke burger een beetje beter wordt bij elke politieke beslissing. Een formule die Guy Verhofstadt succesvol toepaste tot hij zijn strijd met de PS opgaf. Zijn burgermanifesten schreven geschiedenis. In 1992 maakte hij van de PVV de VLD: Partij Van De Burger. In tegenstelling tot de PVV durfde hij komaf maken met de privileges van de vakbond, de mutualiteit en andere standen. Ze verdwenen uit het partijbestuur dat voortaan rechtstreeks werd verkozen door de Open VLD leden. Guy Verhofstadt was zijn tijd vooruit. Helaas haalde de tijd hem ook in. Met de paarsgroene coalitie haalde hij het individueel zelfbeschikkingsrecht binnen. Homohuwelijk en euthanasie waren niet langer onbespreekbaar. De burger won van de bemoeizucht van de kerk en z’n dorp. Verhofstadts regering werd ervoor beloond: in 2003 haalde Open VLD nog 25% van de stemmen. Het lijkt vandaag fictie. Maar, toen het tijd werd om ook de bemoeizucht van het staatsapparaat in te perken, werd de paarse tegenstand te fors. Jean-Marie Dedecker was de eerste om de vinger op de wonde te leggen. Zijn cry-outs werden afgedaan als aanvallen op de partij. Hij werd afgeschilderd als een ruziemaker en de krokodillen van hierboven smeten hem buiten met het argument dat er “geen volk komt naar een café waar gevochten wordt.” Omdat Open VLD twintig jaar lang aan de macht kleefde, werd de harde analyse nooit gemaakt: Open VLD heeft de burger van een paradijs doen dromen dat ze onderweg heeft opgegeven. Waarom? Omdat het haar aan vechtlust ontbrak om er nog voor te gaan. Eeuwig aan de macht… het was lang de stoutste tsjevendroom. De burger bleef achter met een Boulevard of Broken Dreams. Bij elk gat in de begroting schuift de regering het belang van de burger aan de kant voor het belang van het staatsapparaat. Nooit eerder betaalden werkende mensen zoveel belastingen. Nooit eerder moesten ze zoveel regeltjes volgen. Is het dan vreemd dat de burger hopt naar partijen die nooit iets mismeesterd hebben omdat ze gebrandmerkt van de troon zijn weggehouden?

Een partij voor vrijheid, democratie en transparantie moet het eerst op zichzelf toepassen. Anders is ze ongeloofwaardig. Een geloofwaardige liberale partij die de burger op één zet is een gat in de markt.

Els Ampe

Vlaams volksvertegenwoordiger (Open VLD)

2 juli 2023